Czym jest Stal Węglowa? Wszystko, co musisz wiedzieć

Stal węglowa jest jednym z najczęściej stosowanych materiałów używanych w różnych branżach ze względu na swoje cechy. Odkryjmy w tym przewodniku, czym jest stal węglowa, jakie ma właściwości oraz jakie są zalety i wady jej najczęstszego typu: SS400.  

Czym jest stal węglowa

Zanim zagłębimy się w cechy stali węglowej, najpierw wyjaśnijmy definicję stali. 

Stal to rodzaj stopu na bazie żelaza. Czyste żelazo jest kruche i podatne na rdzewienie, co czyni je nieodpowiednim do zastosowań przemysłowych. Aby temu zaradzić, do żelaza dodaje się węgiel oraz takie pierwiastki jak mangan i fosfor, tworząc materiał stopowy. Termin stal odnosi się konkretnie do tych kompozycji, które mają zawartość węgla w zakresie od około 0,02% do 2,14%. W przeciwieństwie do tego, żelazo klasyfikuje się jako mające poniżej 0,008% zawartości węgla.  

 

W miarę wzrostu zawartości węgla w żelazie, staje się ono twardsze, ale jednocześnie bardziej kruche. Chociaż jest mniej podatne na odkształcenia pod wpływem siły, staje się bardziej podatne na pękanie, zwłaszcza gdy jest narażone na nagłe uderzenia lub siły przekraczające jego tolerancję. Dlatego materiały używane do maszyn i konstrukcji muszą posiadać zarówno twardość, jak i wytrzymałość. 

 

Stal zawiera odpowiednią ilość węgla, aby zrównoważyć twardość i wytrzymałość żelaza. 

Jak wspomniano, do stali dodaje się różne inne pierwiastki, takie jak mangan, chrom i tytan, aby stworzyć stal stopową i specjalną, każdą o unikalnych właściwościach. Stale specjalne z cechami takimi jak odporność na rdzę lub wysoką temperaturę są opracowywane na podstawie określonych celów. 

 

Wśród różnych rodzajów stali, stal węglowa odnosi się do stali, która nie zalicza się do stali stopowej ani specjalnej. Innymi słowy, stal węglowa to stal w jej naturalnym stanie, bez dodatku specjalistycznych pierwiastków lub procesów. Stal węglowa jest definiowana przez zawartość pierwiastków innych niż żelazo i węgiel poniżej określonych wartości. Na przykład, chrom jest ograniczony do 0,3% lub mniej, a tytan do 0,05% lub mniej. 

Stal węglowa jest klasyfikowana na podstawie zawartości węgla, co skutkuje trzema kategoriami: stal niskowęglowa, stal średniowęglowa i stal wysokowęglowa. 

 

Stal niskowęglowa odnosi się do materiałów o zawartości węgla w zakresie od 0,02% do 0,25%, stal średniowęglowa ma zawartość węgla między 0,25% a 0,6%, a stal wysokowęglowa zawiera od 0,6% do 2,14% węgla.   

Najczęściej używany rodzaj stali: Czym jest SS400?

SS400 należy do kategorii materiałów SS (Stal Konstrukcyjna) znanych jako ogólna stal walcowana konstrukcyjna. 

SS400 to stal konstrukcyjna o wysokiej wytrzymałości na rozciąganie, równej 400N/mm² lub więcej. 

 

SS400 jest znana z tego, że jest bardziej przystępna cenowo i dostępna w porównaniu do innych materiałów metalowych. Jest również łatwa do obróbki metodami takimi jak spawanie i cięcie. Dodatkowo, jest dostępna w formie arkuszy i jest powszechnie używana do obróbki blach, cięcia laserowego i podobnych zastosowań. Jednak SS400 nie może być poddawana obróbce cieplnej (wyżarzaniu). Jest również podatna na rdzewienie, dlatego wymaga zabiegów antykorozyjnych, takich jak powlekanie lub czernienie. 

Element niestandardowy wykonany ze stali węglowej. Dowiedz się więcej o tym, czym jest stal węglowa i jakie ma zastosowanie w produkcji.

Zastosowania SS400

SS400 jest używana jako materiał konstrukcyjny do mostów, statków i innych, obejmując szeroki zakres zastosowań od maszyn po budownictwo. Myśląc o stworzeniu czegoś z żelaza lub stali, nie jest przesadą stwierdzenie, że SS400 jest materiałem, który projektanci rozważają jako pierwszy. SS400 to materiał, który jest szeroko i powszechnie używany. 

Zalety SS400

  • Przystępna cenowo i łatwo dostępna 
  • Łatwa do spawania 
  • Odpowiednia do obróbki, takiej jak prace blacharskie i cięcie 
  • Wysoce wszechstronna 
 

Jest to materiał szeroko dystrybuowany i łatwo dostępny, co czyni go bardziej przystępnym cenowo w porównaniu do innych materiałów metalowych. Jest miększa niż materiały takie jak stal nierdzewna, co ułatwia jej obróbkę metodami takimi jak cięcie i prace blacharskie, umożliwiając różnorodne zastosowania. Ze względu na niską zawartość węgla i odporność na efekty związane z ciepłem, jest również odpowiednia do spawania. Jednak przy spawaniu grubszych materiałów (25mm i więcej) lepiej jest używać materiałów specjalnie przeznaczonych do spawania. 

 

Wady SS400

  • Nie może być poddawana obróbce cieplnej (wyżarzaniu) 
  • Stosunkowo miękka wśród materiałów żelaznych i stalowych 
  • Podatna na rdzewienie: wymaga zapobiegania korozji, takiego jak powlekanie lub malowanie 
 

Gdy wymagane są mocniejsze materiały, należy rozważyć inne opcje. Dodatkowo, ze względu na niską zawartość węgla, SS400 nie może być poddawana obróbce cieplnej, co uniemożliwia uzyskanie twardości powierzchniowej poprzez takie procesy. Ponadto, ponieważ jest podatna na rdzewienie, wymaga ochrony poprzez powlekanie, malowanie lub czernienie (film oksydacyjny). 

Typowe zabiegi powierzchniowe dla SS400

Ze względu na podatność na rdzewienie, SS400 często poddawana jest zabiegom powierzchniowym, takim jak niklowanie lub chromowanie. W przypadkach, gdy nie jest wymagana wysoka odporność na korozję, takich jak obszary nie narażone na działanie wody, czernienie może być najlepszym rozwiązaniem.  

 

Lista typowych zabiegów powierzchniowych dla SS400 

 

  • Film tlenku żelaza (czernienie): Powierzchnie żelaza są utleniane za pomocą chemikaliów, tworząc powłokę tritlenku żelaza (Fe3O4). To pomaga zapobiegać korozji. 
  • Niklowanie bezprądowe: Niklowanie jest stosowane poprzez redukcję chemiczną. Połączone z obróbką cieplną. Zwiększa twardość powierzchni i poprawia odporność. 
  • Chromowanie twarde: Grubsze niż chromowanie dekoracyjne, to chromowanie zwiększa odporność na zużycie i właściwości ślizgowe. 
  • Chromian trójwartościowy: Zabieg po powlekaniu wykonywany w celu poprawy jakości powlekania, głównie stosowany do powlekania elektrogalwanicznego. 

Podsumowanie

Stal węglowa jest niezbędnym i wszechstronnym materiałem, który znajduje swoje miejsce w licznych branżach i zastosowaniach. Wśród jej różnych typów, SS400 wyróżnia się jako szeroko stosowana i niezawodna klasa, ceniona za swoje właściwości mechaniczne i opłacalność. Jej wytrzymałość, spawalność i obrabialność czynią ją preferowanym wyborem do celów konstrukcyjnych i inżynieryjnych. Dzięki zrozumieniu cech i zalet SS400 oraz innych wariantów stali węglowej, inżynierowie i producenci mogą podejmować świadome decyzje przy wyborze materiałów do swoich projektów. Dzięki swoim niezwykłym właściwościom i szerokiemu zastosowaniu, stal węglowa nadal kształtuje współczesny świat produkcji i budownictwa.